Tham luận về ngành TAND tỉnh vĩnh phúc với việc phục vụ nhiệm vụ chính trị của địa phương và sự quan tâm của cấp uỷ đảng, chính quyền địa phương đối với công tác Toà án

 Ngành Toà án nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc xin được báo cáo tham luận tại Hội nghị triển khai công tác Toà án năm 2012 về việc phục vụ nhiệm vụ chính trị của địa phương và sự quan tâm của cấp uỷ Đảng, chính quyền địa phương đối với công tác Toà án.

Lời đầu tiên thay mặt ngành Toà án nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc, tôi xin gửi đến các quý vị đại biểu khách quý, các đồng chí lãnh đạo ngành Tòa án và toàn thể các đồng chí dự Hội nghị lời kính chúc sức khoẻ, hạnh phúc và thành đạt. Chúc Hội nghị thành công tốt đẹp.
Vĩnh Phúc là tỉnh nằm ở cửa ngõ phía Tây Bắc của thủ đô, có tổng diện tích tự nhiên là 1.231km2, dân số 1.059.000 người. Dân tộc Kinh chiếm đa số, dân tộc thiểu số chỉ chiếm 2,7%. Sau hơn 14 năm tái lập, tỉnh Vĩnh Phúc đã đạt được những thành tựu quan trọng và toàn diện trên các lĩnh vực kinh tế, văn hoá, xã hội, quốc phòng, an ninh. Nền kinh tế của tỉnh đạt tốc độ tăng trưởng cao, bình quân 14,4%/năm. Năm 2011, mặc dù còn gặp nhiều khó khăn, song dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ngành, các cấp trong tỉnh đã nỗ lực, cố gắng phấn đấu dành được những kết quả tích cực. Kinh tế - xã hội của tỉnh tiếp tục đảm bảo ổn định và phát triển. Hầu hết các chỉ tiêu kinh tế - xã hội đều đạt và vượt kế hoạch đề ra, kinh tế đạt tốc độ tăng trưởng cao 14,8%. GDP bình quân đầu người ước đạt 42,9 triệu đồng. Thu ngân sách của tỉnh đạt 15.400 tỷ đồng, trong đó thu nội địa đạt 11.000 tỷ đồng.

Với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan bảo vệ pháp luật và là cơ quan xét xử của Nhà nước ở địa phương, được giao nhiệm vụ giải quyết, xét xử các loại vụ án xảy ra trên địa bàn nhằm giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội, bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của các cơ quan, tổ chức và của công dân, góp phần phục vụ kịp thời nhiệm vụ chính trị của địa phương. Trong công tác, cán bộ công chức ngành Toà án tỉnh Vĩnh Phúc luôn đề cao nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa, thực hiện nghiêm chỉnh các quy định của pháp luật đồng thời tuân thủ các quy tắc, đạo đức nghề nghiệp, tuân thủ sự lãnh đạo của Đảng,  đảm bảo tính độc lập, tự chịu trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và nhân dân về những phán quyết của mình. Toà án nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc là đơn vị mới được thành lập khi tỉnh Vĩnh Phúc được tái lập năm 1997. Những ngày đầu mới

thành lập, ngành Toà án nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc gặp rất nhiều khó khăn về đội ngũ cán bộ và cơ sở vật chất, phương tiện làm việc nhưng toàn thể cán bộ công chức trong ngành đều đoàn kết thống nhất, nỗ lực phấn đấu, khắc phục khó khăn hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, được các cấp ủy đảng, chính quyền đánh giá: trong sự phát triển chung của tỉnh Vĩnh Phúc có sự đóng góp quan trọng của các cơ quan tư pháp nói chung và của ngành Tòa án tỉnh Vĩnh Phúc nói riêng.

Năm 2011, ngành Tòa án nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc đã thụ lý 2925 vụ án các loại; đã giải quyết, xét xử 2881 vụ, đạt tỷ lệ 98,5% (tăng 439 vụ so với năm 2010). Trong đó án hình sự thụ lý 1034 vụ 2076 bị cáo; đã giải quyết, xét xử 1032 vụ 2070 bị cáo; đạt tỷ lệ 99,8% về số vụ và 99,7% về số bị cáo. Toàn ngành đã tổ chức 134 phiên tòa xét xử lưu động. Án dân sự, hôn nhân gia đình, kinh doanh thương mại, lao động hành chính thụ lý 1891 vụ; đã giải quyết, xét xử 1849 vụ, đạt tỷ lệ 97,7%.

Trong quá trình giải quyết xét xử các vụ án hình sự, đã tuân thủ chặt chẽ các quy định của Bộ luật tố tụng hình sự, đồng thời từng bước thực hiện việc đổi mới thủ tục xét hỏi và mở rộng tranh tụng theo tinh thần cải cách tư pháp. Đối với luật sư tham gia bào chữa cho bị cáo hoặc bảo vệ quyền lợi cho người bị hại... đều được ngành Toà án nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc tạo điều kiện thuận lợi trong việc nghiên cứu hồ sơ vụ án, tiếp xúc bị cáo đang bị tạm giam cũng như thực hiện quyền bào chữa và tranh luận tại phiên toà. Các bước tiến hành tố tụng thực sự dân chủ, khách quan, đảm bảo cho bị cáo, luật sư, người bị hại và những người tham gia tố tụng khác thực hiện đầy đủ các quyền và nghĩa vụ của mình tại phiên toà. Các phán quyết của Hội đồng xét xử chủ yếu dựa trên việc thẩm tra các tài liệu chứng cứ và kết quả tranh tụng tại phiên toà nên đảm bảo tính có căn cứ và thuyết phục cao. Do vậy, trong năm 2011 cũng như các năm trước các vụ án hình sự được giải quyết, xét xử không những đạt tỷ lệ cao mà chất lượng xét xử được nâng lên, đảm bảo xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không có vụ án nào xét xử oan người vô tội hoặc bỏ lọt tội phạm, không có vụ án nào bị hủy do lỗi chủ quan góp phần quan trọng vào việc đảm bảo an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội tại địa phương.

Đối với các vụ  án dân sự, hôn nhân và gia đình, đặc biệt là các vụ án  tranh chấp quyền sử dụng đất và các tranh chấp về tài sản trong vụ án hôn nhân gia đình ngày càng nhiều và hết sức phức tạp. Các Thẩm phán và cán bộ đã tích cực, chủ động trong việc xây dựng hồ sơ vụ án, tăng cường công tác hoà giải, việc hỏi và tranh luận tại phiên toà được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật tố tụng dân sự, tạo điều kiện cho người tham gia phiên toà trình bày, chứng minh và tranh luận làm sáng tỏ các tình tiết của vụ án. Do vậy chất lượng giải quyết, xét xử các vụ, việc dân sự, hôn nhân gia đình được đảm bảo, quyền và lợi ích của các bên đương sự được tôn trọng.

Đối với các vụ án kinh doanh thương mại, lao động, hành chính số lượng thụ lý không nhiều, song đây là loại án rất phức tạp. Ngành Toà án nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc đã tập trung giải quyết kịp thời, theo đúng thủ tục luật định. Kể từ ngày 01/7/2011 luật tố tụng hành chính có hiệu lực, luật quy định rất mở về thủ tục khởi kiện các quyết định hành chính, hành vi hành chính, toàn ngành đã tổ chức quán triệt đến toàn thể cán bộ công chức và đã chỉ đạo giải quyết dứt điểm, kịp thời, đúng pháp luật khi có vụ, việc xảy ra để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên, tránh tình trạng khiếu kiện bức xức kéo dài.

Để có được kết quả và chất lượng công tác như ngày hôm nay, bên cạnh việc chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ trong sạch vững mạnh, tăng cường ý thức tổ chức kỷ luật, đề cao tinh thần trách nhiệm, nâng cao năng lực và phẩm chất đạo đức cũng như việc củng cố sự đoàn kết nhất trí, nỗ lực phấn đấu của cán bộ, công chức. Hàng năm ngành Toà án nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc còn luôn nhận được sự quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi của Tỉnh uỷ, Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc trong công tác, đặc biệt là trong công tác tổ chức cán bộ và hỗ trợ kinh phí để ngành Tòa án tỉnh Vĩnh Phúc hoàn thành tốt nhiệm vụ. Trong công tác tổ chức cán bộ, tỉnh luôn quan tâm chú trọng chỉ đạo nâng cao năng lực, phẩm chất của đội ngũ cán bộ ngành Tòa án, trong công tác quy hoạch, đào tạo, bỗi dưỡng cán bộ. Công tác quy hoạch cán bộ đối với các chức danh chủ chốt giai đoạn 2008 – 2015 được tiến hành theo đúng quy định của Toà án nhân dân tối cao và đã được Tỉnh uỷ phê duyệt.

Trong quá trình làm công tác quy hoạch cán bộ, bổ nhiệm, luân chuyển, điều động, biệt phái Thẩm phán. Ngành Toà án nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc luôn nhận được sự quan tâm và chỉ đạo sâu sát của các cấp uỷ Đảng từ khâu quy hoạch cán bộ đến quy trình lấy phiếu tín nhiệm, nhận xét đánh giá cán bộ, cho ý kiến về việc bổ nhiệm, bổ nhiệm lại cũng như việc kiện toàn đội ngũ cán bộ lãnh đạo, đảm bảo cho hoạt động của ngành Toà án đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ chính trị của địa phương.

Hàng năm dành chỉ tiêu thích hợp cử cán bộ đi học nâng cao nhận thức chính trị và trình độ chuyên môn. Trong thời gian 4 năm (từ năm 2008 đến năm 2011), ngành Tòa án tỉnh Vĩnh Phúc đã cử 23 cán bộ (trong đó có 15 Thẩm phán) đi học Cao học luật, hiện nay đã có 10 cán bộ bảo vệ xong luận án Thạc sỹ Luật. Mặc dù không thuộc ngân sách địa phương nhưng mỗi cán bộ học xong Cao học đều được tỉnh hỗ trợ kinh phí 25 triệu đồng/người.

Về hỗ trợ kinh phí và phương tiện làm việc: Năm 2005 Uỷ ban nhân tỉnh đã cấp kinh phí trang bị cho Tòa án nhân dân tỉnh 01 xe ô tô 05 chỗ ngồi để phục công tác.

Xuất phát từ nhận thức về tầm quan trọng của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, điều hành, cũng như hoạt động tố tụng tại cơ quan, năm 2006 Uỷ ban nhân dân tỉnh đã hỗ trợ kinh phí 500 triệu đồng cho Toà án nhân dân tỉnh trang bị hệ thống máy tính và nối mạng LAN đến tất cả các Tòa phòng và hầu hết các Thẩm phán, Thư ký trong toàn ngành đều được trang bị máy vi tính có kết nối mạng internet để tra cứu các thông tin liên quan đến hoạt động của ngành, cũng như cập nhật kịp thời các văn bản pháp luật nhằm phục vụ cho công tác chuyên môn.

Năm 2008 Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc đã hỗ trợ cho Toà án nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc 3 tỷ đồng bằng nguồn ngân sách của tỉnh trong dự án cải tạo, nâng cấp trụ sở làm việc và xây mới Hội trường xét xử đã được Tòa án nhân dân tối cao phê duyệt. Kinh phí do tỉnh hỗ trợ Tòa án nhân dân tỉnh đã báo cáo và được lãnh đạo Tòa án nhân dân tối cao đồng ý cho sử dụng một phần vào việc sửa chữa, nâng cấp trụ sở làm việc, còn lại cho xây dựng các công trình phục vụ thể thao. Đến nay, trong khuôn viên của Tòa án nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc đã có sân luyện tập thi đấu Tennis và nhà thể thao đa năng phục vụ nhu cầu rèn luyện thể chất của cán bộ công chức trong ngành. Đặc biệt năm 2010, tỉnh cấp kinh phí hỗ trợ Tòa án nhân dân tỉnh 6.360.000.000đ mua 10 xe ô tô TOYOTA 16 chỗ ngồi trang bị cho Tòa án nhân dân tỉnh và 9 Tòa án cấp huyện để phục vụ công tác xét xử. Việc trang bị xe ô tô cho Tòa án cấp huyện đã tạo điều kiện rất thuận lợi cho ngành Tòa án tỉnh Vĩnh Phúc triển khai thực hiện có hiệu quả công tác xét xử lưu động nhằm mục đích tuyên truyền giáo dục pháp luật trong nhân dân. Từ năm 2009, tỉnh Vĩnh Phúc đã bố trí trong dự toán chi ngân sách hàng năm được Hội đồng nhân dân tỉnh thông qua về việc hàng năm đã trích ngân sách tỉnh 300.000.000đ và năm 2012 được tăng lên 400.000.000đ hỗ trợ công tác xét xử lưu động của Tòa án nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc. Đồng thời, Hội đồng nhân dân tỉnh đã thông qua Nghị quyết số 07/2010/NQ-HĐND ngày 22/7/2010 về phổ biến giáo dục pháp luật giai đoạn 2010 - 2015 theo đó ngân sách tỉnh cấp kinh phí cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua hoạt động xét xử lưu động mỗi năm là 1.350.000.000đ.

Ngoài ra, Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc còn thường xuyên quan tâm đến hoạt động của ngành Tòa án và Hội đồng tuyển chọn Thẩm phán của tỉnh Vĩnh Phúc như năm 2007 hỗ trợ kinh phí cho đội ngũ Thẩm phán và cán bộ chủ chốt của ngành Tòa án đi tham quan, học tập kinh nghiệm ở Trung Quốc, Thái Lan, Malayxia, Xingapo. Năm 2011 hỗ trợ kinh phí cho Hội đồng tuyển chọn Thẩm phán của tỉnh đi học tập kinh nghiệm tại Trung Quốc...Đồng thời tỉnh cũng đã quan tâm hỗ trợ kinh phí cho hoạt động của Đoàn Hội thẩm nhân dân và Hội đồng tuyển chọn Thẩm phán của tỉnh.

Đây là sự quan tâm rất lớn của Thường trực Tỉnh uỷ, Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh và Uỷ ban nhân dân tỉnh, tạo điều kiện cho ngành Toà án nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc có đủ phương tiện, kinh phí để hoạt động. Hiện nay ngành Toà án nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc có đủ điều kiện về phương tiện, kinh phí để phục vụ tốt nhiệm vụ chính trị ở địa phương.

Một số bài học kinh nghiệm: Tập thể lãnh đạo và cán bộ công chức trong ngành phải luôn đoàn kết, thống nhất cao. Đây là điều kiện quan trọng và có tính quyết định nhất, phải tạo ra sự đồng tâm nhất trí cao cùng hướng đến một mục tiêu chung là hoàn thành tốt các chỉ tiêu công tác, đó không chỉ là trách nhiệm mà còn là vinh dự của mỗi cá nhân. Tất cả các quy định đều được dự thảo và lấy ý kiến của tập thể cán bộ công chức, nhất là công tác cán bộ, chế độ, chính sách. Trên cơ sở đó tập thể lãnh đạo quyết định và tổ chức quán triệt cho cán bộ công chức, giải thích rõ những ý kiến đóng góp không được chấp nhận, từ đó có sự thống nhất và tập trung thực hiện.

Để đảm bảo được sự đoàn kết thống nhất, Toà án nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc luôn đề cao tính dân chủ và công khai các kế hoạch và quyết định của Ban cán sự đảng, lãnh đạo; thường xuyên kiểm tra, sửa đổi các quy chế của cơ quan theo hướng xác định rõ ràng trách nhiệm hơn của từng cá nhân và sự phối giữa cá nhân với tổ chức, tạo thành một guồng máy hoạt động nhịp nhàng, hỗ trợ lẫn nhau, trong đó Thủ trưởng các đơn vị là người chịu trách nhiệm toàn bộ, hàng năm tổ chức kiểm điểm rút kinh nghiệm việc tổ chức, thực hiện quy chế.

Mặc dù chưa có quy định về án lệ, nhưng Toà án nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc luôn coi các quyết định giám đốc thẩm của Toà án nhân dân tối cao là những tài liệu rất quan trọng, nhiều vấn đề thực tiễn cần phải học tập kinh nghiệm. Những bản án bị cấp giám đốc thẩm huỷ, đã yêu cầu các đơn vị và Thẩm phán phân tích, đánh giá và kiểm điểm nghiêm túc những nguyên nhân dẫn đến các sai sót mà quyết định giám đốc thẩm đã nêu ra để cùng rút kinh nghiệm.

Luôn quan tâm, động viên cán bộ, Thẩm phán không ngừng học tập nâng cao kiến thức pháp luật, quan điểm, lập trường kiên định của người cán bộ, đảng viên. Trước hết, cán bộ, Thẩm phán phải gương mẫu rèn luyện phẩm chất, đạo đức cách mạng, lối sống trong sạch, giản dị; tích cực hưởng ứng cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” và gắn liền với phong trào thi đua của địa phương, ngành Toà án phát động.

Cử lãnh đạo, Thẩm phán, cán bộ tham gia đầy đủ các lớp hội thảo, tập huấn nghiệp vụ do Toà án nhân dân tối cao tổ chức. Một số ý kiến vướng mắc về nghiệp vụ, mặc dù chưa có ý kiến chỉ đạo chính thức của Hội đồng thẩm phán Toà án nhân dân tối cao, nhưng trên cơ sở kết luận của các đồng chí chủ trì và các toà chuyên trách, các cán bộ được tập huấn đã tổ chức thảo luận, nếu phù hợp với thực tế địa phương thì thống nhất áp dụng.

Luôn tranh thủ sự lãnh đạo của Thường trực Tỉnh uỷ, Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh; quan hệ, phối hợp tốt với Uỷ ban nhân dân tỉnh, các ngành các cấp tạo điều kiện thuận lợi để ngành Tòa án hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Trên đây là một số ý kiến tham luận của ngành Toà án nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc xin được trình bày trước Hội nghị.

Xin trân trọng cảm ơn!

Nguồn: TAND tỉnh Vĩnh Phúc